आप इस लेख को जिस भाषा में पढ़ना चाहते हैं, नीचे दिये गये उस भाषा बटन पर क्लिक करें।
Read in Hindi
प्रश्न - काम वासना से साधक कैसे बचें ?
उत्तर - जब जल के स्रोत को ऊपर उछालने के लिए भूमि में यन्त्र के द्वारा बोरिंग करते हैं तो तरह-तरह की मिट्टी प्राप्त होती है। काली, गोरी, पीली, कंकरीली, बालुकामयी… ठीक इसी प्रकार से जब साधक साधन करता है तो मनोगत जो भी भाव हैं वे उद्दीप्त होते हैं, उछलते हैं। उस समय धैर्यपूर्वक साधन मार्ग पर अडिग रहें तो अभ्यासाद्रमते यत्र दुःखान्तं च निगच्छति (गीता 18.36) के अनुसार.. फिर व्यक्ति जो काम, क्रोध, लोभ आदि जो मनोविकार उद्भूत हुए हैं उन पर विजय प्राप्त करने में समर्थ होता है। अगर कोई व्यक्ति भगवान की ओर चलता है.. कुछ परीक्षा भगवान की ओर से ली जाती है, कुछ यातना जगत् की ओर से दी जाती है। जब आप आगे बढ़ेंगे तो पीछे कि हवा आपको धक्का देगी, वह आगे बढ़ने के लिए प्रेरित करेगी और हो सकता है गिरने में भी सहयोगी बन जाए। सन्मुख मरुत अनुग्रह मेरो - सामने की हवा चलने में अवरोध भी डालती है लेकिन चलने वाला चलता रहता है। इसलिए धैर्यपूर्वक स्वस्थ मार्गदर्शन प्राप्त कर अपने अधिकार और अभिरुचि की सीमा में साधन मार्ग पर चलना चाहिए। और कमनीय, वरणीय, भजनीय, रमणीय एकमात्र भगवान ही हैं ऐसा निश्चय कर के साधन करेंगे तो कामना का विषय भगवान् हो जायेंगे। स्त्री आदि कामना का विषय बन जाये यह सम्भव नहीं है क्योंकि जगत् में एक त्रुटि है, जैसे कैंसर का रोगी मोटा भी दिखाई पड़े तो भी खोखला होता है, टी.बी. का व्यक्ति बाहर से खोखला न दिखने पर भी अन्दर से खोखला होता है। भगवद्गीता के पाँचवें अध्याय के अनुसार एकमात्र भगवान् ही सम और निर्दोष हैं, बाकी सब विषम और सदोष हैं। काम, क्रोध, लोभ ये जितने मनोविकार हैं, गाढ़ी नींद में तो कोई भी पनपते नहीं हैं। जागृत और स्वप्न में, स्मृति दशा में काम, क्रोध, लोभ का उद्रेक होता है। लेकिन बिना द्वैत बुद्धि के काम का उदय हो ही नहीं सकता है, क्रोध का उदय भी बिना द्वैत बुद्धि के नहीं हो सकता है, लोभ का उदय भी बिना द्वैत बुद्धि के नहीं हो सकता है, मोह का उदय भी बिना द्वैत बुद्धि के नहीं हो सकता है, शोक या संदेह भी बिना द्वैत बुद्धि के नहीं हो सकता है। इसका अर्थ क्या हुआ - काम तारक भी है मारक भी है। भगवद्विषयक जो काम है उसी का नाम तो प्रेम है। तो साधन करने के पहले भगवान् सम, निर्दोष, सच्चिदानन्ददघन हैं, एकमात्र वही सत्यम् शिवम् सुन्दरम् हैं, ऐसा निश्चय करके साधन करने पर कामजन्य उत्पीड़न से व्यक्ति मुक्त हो सकता है। उस काम को भगवान् के चरणों में ही समर्पित कर दें तो काम का शोधन हो सकता है।
Read in English
Question: In the process of Sadhna to rise above on to the Yogic path how should they steer clear of lust and desire?
Answer - It is like this – when a bore-well is dug out of earth to get water from the well spring by a drilling machine, different types of soil comes out. Of black, white, yellow, green colours, sand,… Similarly, when a person starts doing Sadhna, the thoughts of mind get illumined, spring up. At those times one should remain steadfast in the path of Sadhana. According to Chapter 18 of Bhagwat Gita (18.36) अभ्यासाद्रमते यत्र दुःखान्तं च निगच्छति “O Scion of Bharata dynasty, now listen from Me about three kinds of pleasures and by which he comes to end of all distress”, (Krishna explains that), the person who has come under the influence of lust, anger and greed will be able to overcome them (if he is steadfast in his Sadhana). If a person is on the path towards Bhagavan, he will be tested by some obstacles given by Bhagavan and some difficulties comes from the world. When you walk forward the wind at the back will try to push you. If you try to move forward, it is possible that it facilitates your falling down! The wind in the front may also obstruct forward movement, but the person keeps moving. Therefore one should take authorized guidance and be steadfast in his path of Sadhna within his limits of interest and rights. And the most loveable, compassionate, the worshippable, the one who gives highest pleasure is the one and only Bhagavan. When one is determined in his Sadhna by accepting this fact, then the subject of desire will be Bhagavan. Then there is no possibility of having desires about women. That’s because there is a problem in this world. A cancer patient appears fat even if he is hollow inside. TB patient does not appear hollow from outside, even though he is so from inside. According to 5th Chapter of Bhagwat Gita, it is only Bhagawan who is equipoised and free of sins. Every one else perturbed and with defects. All the deformities of mental thought – lust, anger, greed – would not thrive in the state of deep sleep. Lust, anger and greed get aroused in the wakeup state or in the state of dream, but without dualistic mind lust will never arise. Anger will not arise without the dualistic mind. Greed will also not arise without the dualistic mind. Similarly infatuation and sadness. What does this imply? Lust is both the savior and destroyer. The subject of love, if it is Bhagavan, is called Prem (divine love). So before doing the Sadhna, one should meditate thus that Bhagavan is the only one who is free of defects, is eternal (Sat), full of intelligence (Chit) and bliss (Ananda) and that He alone is eternal (Satyam), auspicious(Shivam), and most beautiful(Sundaram). Upon doing so the person can become free of obstacles due to lust. By sacrificing Kama at the feet of Bhagavan, its defects can be rectified.
Read in Kannada
ಪ್ರಶ್ನೆ: ಮಹಾರಾಜರ ಪಾದ ಕಮಲಗಳಿಗೆ ಪ್ರಣಾಮ ನನ್ನ ಪ್ರಶ್ನೆ ಹೀಗಿದೆ - ಸಾಧನೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಯೋಗಿಯ ಪಥದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಬೇಕಾದರೆ ಕಾಮ ಮತ್ತು ಬಯಕೆಯಿಂದ ಹೇಗೆ ದೂರ ಸರಿಯಬೇಕು? ಉತ್ತರ: ದಯವಿಟ್ಟು ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಿ ಇದು ಹೀಗಿದೆ - ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ನೀರಿಗಾಗಿ ಕೊಳವೆಭಾವಿ ಅಗೆಯಲು ತೊಡಗಿದಾಗ, ವಿಬ್ಭಿನ್ನ ರೀತಿಯ ಮಣ್ಣು ಈಚೆ ಬರುತ್ತದೆ ಕಪ್ಪು, ಬಿಳಿ, ಹಳದಿ, ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದ, ಮರಳು,... ಹಾಗೆಯೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಸಾಧನೆ ಮಾಡಲು ತೊಡಗಿದಾಗ ಹಲವಾರು ಆಲೋಚನೆಗಳು ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತದೆ ಅಂತಹ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸಾಧನೆಯ ಪಥದಲ್ಲಿ ಧೃಢವಾಗಿರಬೇಕು ಭಗವದ್ಗೀತ ೧೮ ಅಧ್ಯಾಯದ ಪ್ರಕಾರ (೧೮.೩೬) ಸುಖಂ ತ್ವಿದಾನೀಂ ತ್ರಿವಿಧಂ ಶೃಣು ಮೇ ಭರತರ್ಷಭ ಅಭ್ಯಾಸಾದ್ರಮತೇ ಯತ್ರ ದುಃಖಾಂತಮ್ ಚ ನಿಗಚ್ಛತಿ ಹೇ ಭರತ ವಂಶಜನೇ, ಮೂರು ವಿಧವಾದ ಸುಖದ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ಹೇಗೆ ಸಂಕಟ ಪಡುತ್ತಾನೆಂದು ನನ್ನಿಂದ ಕೇಳು (ಕೃಷ್ಣನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾನೆ) ಕಾಮ, ಕ್ರೋಧ, ಲೋಭದ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೊಳಗಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ಸಾಧನೆಯಲ್ಲಿ ಧೃಢವಾಗಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ದಾಟಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಭಗವಂತನ ಕಡೆಗೆ ಹೊರಟಾಗ, ಭಗವಂತನು ಕೆಲವು ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಹಾಕಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾನೆ, ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಕಷ್ಟಗಳು ಸಂಸಾರದಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ ಮುನ್ನಡೆಯಲು ಹೊರಟಾಗ ಹಿಂದಿನಿಂದ ಬೀಸುವ ಗಾಳಿಯು ನಿಮ್ಮನ್ನು ತಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನೀವು ಮುನ್ನಡೆಯಲು ಹೊರಟಾಗ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಬೀಳಿಸಲು ಸರಾಗ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮುಂದಿರುವ ಗಾಳಿಯು ನಿಮ್ಮ ಮುನ್ನಡೆಗೆ ಅಡ್ಡಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಆದರೂ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಮುನ್ನಡೆಯಬೇಕು ಆದ್ದರಿಂದ ಅಧಿಕೃತ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವನ್ನು ಮಾತ್ರ ತೆಗೆದು ಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಮತ್ತು ಆಸಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಹಕ್ಕುಗಳ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಧನೆಯ ಪಥದಲ್ಲಿ ಧೃಢವಾಗಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರೀತಿ, ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಪೂಜೆಗೆ ಅರ್ಹನಾದ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಆನಂದ ನೀಡುವುದು ಏಕೈಕ ಪರಮಾತ್ಮನೊಬ್ಬನೇ ಸಾಧನೆಯ ಪಥದಲ್ಲಿ ಈ ವಾಸ್ತವವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದರೆ, ಬಯಕೆಯ ವಿಷಯವೂ ಭಗವಂತನಾಗುತ್ತಾನೆ ಆಗ ಮಹಿಳೆಯರ ಬಗ್ಗೆ ಆಸೆಪಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಅದು ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಸಂಸಾರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಮಸ್ಯೆ ಇದೆ. ಅರ್ಬುದ ಅಸ್ವಸ್ಥನು ಒಳಗೆ ಟೊಳ್ಳಾದರು ಹೊರಗೆ ದಪ್ಪ ಕಾಣುತ್ತಾನೆ ಕ್ಷಯ ಅಸ್ವಸ್ಥನು ಹೊರಗಿನಿಂದ ಟೊಳ್ಳಾಗಿ ಕಾಣದಿದ್ದರೂ ಒಳಗೆ ಟೊಳ್ಳಾಗಿಯೇ ಇರುತ್ತಾನೆ. ಭಗವದ್ಗೀತೆಯ ೫ನೇ ಅಧ್ಯಾಯದ ಪ್ರಕಾರ ಸಮತೋಲನದಿಂದ ಮತ್ತು ಪಾಪಗಳಿಂದ ವಿಮುಕ್ತನಾದವನು ಭಗವಂತನೊಬ್ಬನೇ ಉಳಿದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಗೊಂದಲಕ್ಕೊಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ದೋಷಗಳೊಂದಿಗೆ ಇರುತ್ತಾರೆ ಎಲ್ಲಾ ಮಾನಸಿಕ ಆಲೋಚನೆಗಳ ವಿರೂಪತೆ - ಕಾಮ, ಕ್ರೋಧ, ಲೋಭ - ಸುಷುಪ್ತಿ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಕಾಮ, ಕ್ರೋಧ, ಲೋಭ ಜಾಗೃತ್ ಮತ್ತು ಸ್ವಪ್ನಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮನದಲ್ಲಿ ದ್ವಂದ್ವವಿಲ್ಲದೆ ಕಾಮವು ಪ್ರಚೋದಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ ಮನದಲ್ಲಿ ದ್ವಂದ್ವವಿಲ್ಲದೆ ಕ್ರೋಧವು ಪ್ರಚೋದಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ ಮನದಲ್ಲಿ ದ್ವಂದ್ವವಿಲ್ಲದೆ ಲೋಭವು ಪ್ರಚೋದಿಸುವುದೇ ಇಲ್ಲ ಹಾಗೆಯೇ ಮೋಹ ಮತ್ತು ದುಃಖ ಇದು ಏನನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ? ಕಾಮವು ಸಂರಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ವಿಧ್ವಂಸಕ ಎರಡು. ಕಾಮದ ವಿಷಯವು ಭಗವಂತನಾದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರೇಮ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಸಾಧನೆಯ ಮುನ್ನ, ಭಗವಂತನ ಮೇಲೆ ಹೀಗೆ ಧ್ಯಾನಿಸಬೇಕು, ಭಗವಂತನು ಏಕೈಕ ದೋಷರಹಿತನು, ಸತ್ಯನು (ಸತ್), ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯಿಂದ (ಚಿತ್) ಮತ್ತು ಆನಂದದಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣನು (ಆನಂದ) ಮತ್ತು ಅವನೇ ಶಾಸ್ವತನು (ಸತ್ಯಂ), ಮಂಗಲಕಾರವಾದವನು (ಶಿವಂ) ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಸುಂದರನು (ಸುಂದರಂ) ಹೀಗೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಕಾಮದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಅಡಚಣೆಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಕಾಮವನ್ನು ಭಗವಂತನ ಪಾದಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಪಿಸುವುದರಿಂದ ಅದರ ದೋಷಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಬಹುದು ನಾರಾಯಣ
Read in Tamil
கேள்வி: மகாராஜின் தாமரை பாதத்தில் வணக்கங்கள்! என் கேள்வி என்னவென்றால் - யோகப் பாதையில் மேலே செல்ல சாதனையின் செயல்பாட்டில், அவர்கள் எவ்வாறு காமத்தையும் விருப்பத்தையும் தவிர்த்து இருக்க வேண்டும்? பதில்: தயவுசெய்து அமர்ந்து கொள்ளுங்கள். இதைப் போன்றது - ஒரு துளையிடும் இயந்திரம் மூலம் ஆழ்குழாய்க் கிணற்றில் இருந்து தண்ணீரைப் பெறுவதற்காக பூமியில் ஒரு ஆழமான துளை தோண்டப்பட்டால், பல்வேறு வகையான மண் வெளியே வருகிறது. கருப்பு, வெள்ளை, மஞ்சள், பச்சை நிறங்கள், மணல்,… அதேபோல், ஒருவர் சாதனை செய்யு தொடங்கும் போது, மனதில் எந்த வகை உணர்ச்சி இருந்தாலும், அவை தூண்டப்படுகின்றன, அவை குதியாட்டம் போடுகின்றன. அந்த நேரங்களில் ஒருவர் சாதனையின் பாதையில் பொறுமையுடனும் உறுதியுடன் இருக்க வேண்டும். பகவத் கீதையின் 18 ஆம் அத்தியாயத்தின்படி (18.36) சுகம் தித்தானிம் ஷ்ருணு மே பரதரஷ்ப| அப்யாசாத்ரமதே யத்ர துகாந்த் ச நிகச்சதி|| `பரத வம்சத்தின் தோன்றலே, இப்போது என்னிடமிருந்து மூவகையான இன்பங்களைப் பற்றி கேட்டறிக, அதன் மூலம் ஒருவன் அனைத்து துன்பங்களையும் முடிவுக்கு கொண்டு வர முடியும். (கிருஷ்ணர் அதை விளக்குகிறார்), காமம், கோபம் மற்றும் பேராசை ஆகியவற்றால் பீடிக்கப்பட்ட ஒருவர், அவற்றை வெல்ல முடியும் (அவர் தனது சாதனையில் உறுதியுடன் இருந்தால்). ஒருவர் கடவுளை நோக்கி நடந்தால், சில சோதனைகள் கடவுளிடமிருந்து வருகின்றன, சில சித்திரவதைகள் உலகத்திலிருந்து வருகின்றன. நீங்கள் முன்னோக்கி நடக்கும்போது பின்னாலிருந்து காற்று உங்களைத் தள்ள முயற்சிக்கும். நீங்கள் முன்னேற முயற்சித்தால், நீங்கள் கீழே விழுவதற்கு அந்தக் காற்று உதவுகிறது! முன்னால் உள்ள எதிர்காற்று முன்னோக்கி நகர்வதைத் தடுக்கக்கூடும், ஆனால் ஒருவர் தொடர்ந்து நகர்கிறார். ஆகையால், பொறுமையாக ஆரோக்கியமான வழிகாட்டுதலைத் தேடுங்கள், ஒருவர் தனது உரிமை மற்றும் ஆர்வத்தின் வரம்புகளுக்குள் சாதனையின் வழிமுறைகளைப் பின்பற்ற வேண்டும். மேலும் மிகவும் அன்பான, தகுதியான, வணக்கத்திற்கு உகுந்த, மகிழ்ச்சியானவர் கடவுள் மட்டுமே. நீங்கள் இந்த உறுதியுடன் சாதனை செய்தால், நீங்கள் ஆசைப்படும் பொருள் கடவுளாகவே மாறும். அதன் பிறகு பெண் ஆசையோ மற்றோ ஆசைகளுக்கோ உட்படுவது என்பது சாத்தியமில்லை. ஏனென்றால் இந்த உலகில் ஒரு சிக்கல் உள்ளது. ஒரு புற்றுநோய் நோயாளி உள்ளே வெற்றுத்தனமாக(ஒல்லியாக) இருந்தாலும், வெளிப்பறத்தில் குண்டாகத் தோன்றுகிறார். காசநோய் உள்ள ஒருவர் வெளியில் இருந்து வெற்றுத்தனமாக(ஒல்லியாக) தோன்றாவிட்டாலும் உள்ளே இருந்து வெற்றுத்தனமாக (ஒல்லியாக) இருக்கிறார். பகவத் கீதையின் ஐந்தாவது அத்தியாயத்தின்படி, கடவுள் ஒருவரே சரி சம நிலை கொண்டவர், மற்றும் குற்றமற்றவர் மற்ற அனைவரும் சமநிலை அற்றவர், மற்றும் குற்றங்களால் ஆனவர். மன சிந்தனையின் அனைத்து குறைபாடுகளும் - காமம், கோபம், பேராசை - ஆழ்ந்த தூக்க நிலையில் செழித்து வளராது. காமம், கோபம் மற்றும் பேராசை ஆகியவை விழித்திருக்கும் நிலையிலோ அல்லது கனவு நிலையிலோ தூண்டப்படுகின்றன, ஆனால் இருமை(இரட்டை நிலை) இல்லாமல் காமம் ஒருபோதும் எழாது. இருமை இல்லாமல், ஞானத்தின் வேலை இருக்க முடியாது. இருமை இல்லாமல் கோபத்தின் எழுச்சி இருக்க முடியாது. இருமை இல்லாமல் பேராசையும் எழ முடியாது. இருமை இல்லாமல் மோகத்தின் எழுச்சியும் ஏற்படாது. இருமை இல்லாமல் துக்கம் கூட இருக்க முடியாது. இதன் பொருள் என்ன ??? காமம் ஆக்கவும் செய்யும், அழிக்கவும் செய்யும். அன்பின் பொருள், அது கடவுளாக இருந்தால், பிரேமை (தெய்வீக அன்பு) என்று அழைக்கப்படுகிறது. எனவே சாதனையைச் செய்வதற்கு முன், கடவுள் மட்டுமே குறைபாடுகள் இல்லாதவர், நித்தியமானவர் (சத்), புத்திசாலித்தனம் (சித்) மற்றும் பேரின்பம் (ஆனந்தம்) நிறைந்தவர் என்று ஒருவர் தியானிக்க வேண்டும். அவர் மட்டுமே நித்தியமானவர் (சத்யம்), மங்களகரமானவர்(சிவம்) மற்றும் மிக அழகானவர் (சுந்தரம்). அவ்வாறு செய்யும்போது, ஒருவர் காமம் காரணமாக ஏற்படும் தடைகளிலிருந்து விடுபடலாம். கடவுளின் காலடியில் காமத்தை தியாகம் செய்வதன் மூலம், அதன் குறைபாடுகளை சரிசெய்ய முடியும். நாராயண... [மொழிபெயர்ப்பு - நன்றி நிஹாரிகா]
Watch video here - https://www.youtube.com/watch?v=EM3UkmOihfE
